Rak jelita grubego to złośliwy nowotwór, rozwijający się na skutek niekontrolowanego przez organizm wzrostu komórek w okrężnicy lub odbytnicy. Częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet i to po 40 roku życia.

Najczęstsze objawy u pacjentów z rakiem jelita grubego to:

  • zmiany rytmu wypróżnienia,
  • ból brzucha
  • krew w stolcu,
  • utrata masy ciała i osłabienie
  • niedokrwistość bez innych objawów ze strony przewodu pokarmowego.

Objawy raka jelita grubego są zależne od lokalizacji nowotworu i jego stopnia zaawansowania

Do badań, które ułatwią nam wstępne rozpoznanie nowotworu jelita grubego należą:

  • badanie antygenu karcyneombrionalnego (CEA) we krwi

  • badanie obecności krwi utajonej w stolcu

  • rektoskopia

  • kolonoskopia

  • wlew kontrastowy jelita grubego

Rozwój raka jelita grubego w ponad 50% przypadkach związany jest z nieprawidłowym żywieniem. Głównym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka jelita grubego jest spożywanie w dużych ilościach czerwonego mięsa, nadmierne spożywanie alkoholu oraz ograniczone spożywanie warzyw i owoców.

Składnikami odżywczymi, które mają działanie zapobiegawcze powstaniu raka jelita grubego są:

  • czosnek,
  • błonnik pokarmowy,                                                          
  • nabiał bogaty w wapń.

Działanie ochronne wykazują również warzywa nisko-skrobiowe, owoce, ryby oraz żywność bogata w witaminę D (np. oleje roślinne, jaja, pełne mleko, sery dojrzewające).

W celu zminimalizowania ryzyka zachorowania na raka jelita grubego zaleca się ograniczyć spożycie mięsa czerwonego do 400g na TYDZIEŃ. Dla osób, które nie wyobrażają sobie menu bez mięsa, alternatywą może być mięso z indyka lub ryby.

Przyrządzając mięso, należy pamiętać o odpowiedniej obróbce termicznej. Należy unikać smażenia oraz pieczenia. Podczas przygotowywania mięsa, na skutek wysokiej temperatury, powstają mutageny oraz karcynogeny, które zwiększają ryzyko powstania nowotworu.

Mięso czerwone zawiera żelazo, które pod wpływem wysokiej temperatury może w okrężnicy generować wolne rodniki uszkadzające DNA. Również tłuszcz zawarty w mięsie powoduje zwiększenie w kale wtórnych kwasów żółciowych i innych substancji, które mogą być promotorami karcynogenezy. Spożywajmy mięso raczej jako dodatek, a nie główną część posiłku.

Natomiast nasiona roślin strączkowych, które są bogate w składniki odżywcze oraz dostarczają naszemu organizmowi zdrowszego białka są świetnym zamiennikiem czerwonego mięsa.

Udowodniono, że osoby spożywające czerwone mięso przynajmniej 4 razy w tygodniu są 3 razy bardziej narażone na rozwój raka jelita grubego w porównaniu do osób spożywających je sporadycznie.

Chcąc zachować zdrowie i zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, powinno się unikać tytoniu oraz alkoholu. Bowiem łączenie tych dwóch używek łącznie ma bardzo mocne działanie rakotwórcze.

Zalecane produkty spożywcze w profilaktyce raka jelita grubego to:

  • zielone warzywa liściowe, kapusta, brukselka, brokuły,
  • zsiadłe mleko,
  • otręby kukurydziane, owsiane oraz pszenne,
  • rośliny strączkowe,
  • produkty pełnoziarniste.

Powyższe działania oraz racjonalne żywienie pozwalają na zmniejszenie ryzyka rozwoju nowotworu , ale nie eliminują go całkowicie. Dlatego należy pamiętać o wykonywaniu okresowych profilaktycznych badań, pozwalających na wczesne wykrycie choroby, co daje szanse na uzyskanie bardzo dobrych wyników leczenia.

Rak jelita grubego